Asbest
Asbest is een natuurlijk mineraal dat bestaat uit kleine vezels. Het werd vooral tussen 1940 en 1970 gebruikt als bouwmateriaal. Het materiaal was populair vanwege de hittebestendigheid, sterkte en isolerende eigenschappen. Bovendien was asbestmateriaal goedkoop, waardoor veel huiseigenaren ervoor kozen om asbest in hun woning te verwerken.
Is het inademen van asbest gevaarlijk?
Heb je vezels van asbest ingeademd? Bijvoorbeeld bij een klus in huis of bij een asbestbrand? Dat is geen reden voor paniek. De kans dat je hier ziek van wordt is heel erg klein. De kans dat je kanker van asbest krijgt, wordt pas groter als je veel en vaak (maanden tot jaren) asbest inademt.
Van asbest kun je longkanker, longvlieskanker of buikvlieskanker krijgen. Longvlieskanker en buikvlieskanker noemen we mesothelioom. Er zit vaak een lange tijd tussen de periode dat iemand asbest heeft ingeademd en het moment dat hij kanker krijgt. Het kan dertig jaar tot zestig jaar duren voor iemand mesothelioom krijgt.
Korte blootstelling aan asbest is niet erg
De kans dat je ziek wordt van asbest hangt af van de totale hoeveelheid vezels die je tijdens je leven inademt. Hoe meer vezels je in totaal inademt, hoe groter de kans dat je uiteindelijk kanker krijgt. Wat veel mensen niet weten is dat in de buitenlucht ook asbest rondzweven. Iedereen ademt dus elke dag een beetje in.
Soms adem je per ongeluk even wat meer asbest in. Bijvoorbeeld doordat je in de buurt bent van een brand waarbij asbest vrijkomt. Of doordat je tijdens het klussen iets met asbest beschadigt. De totale hoeveelheid die je in je hele leven inademt, neemt door dat beetje nauwelijks toe. En de kans dat je ziek wordt, wordt ook niet of nauwelijks groter.
Vooral risico bij bepaalde beroepen
Vroeger kwamen mensen in bepaalde beroepen veel in aanraking met asbest. Bijvoorbeeld scheepsbouwers en garagemonteurs. Het komt nu gelukkig bijna niet meer voor dat mensen lange tijd veel asbest inademen. Er zijn nog wel beroepen die meer risico lopen, zoals asbestsaneerders. Zij ruimen elke dag asbest op. Ook loodgieters en installateurs werken op plekken in huizen waar soms nog asbest zit. Maar deze vakmensen weten meestal goed hoe ze het materiaal kunnen herkennen en nemen dan maatregelen om zichzelf te beschermen.
Hechtgebonden of niet-hechtgebonden?
Er zijn twee soorten asbestmaterialen:
In hechtgebonden asbest zitten de vezels goed vast in het materiaal. Er komt geen asbest vrij zolang je er niet in gaat boren, het materiaal gaat schuren of op een andere manier gaat bewerken. Voorbeelden van hechtgebonden asbest zijn golfplaten, rioleringsbuizen en dakbeschot.
Zit er hechtgebonden asbest in je huis en is het materiaal niet beschadigd? En ga je niet boren, breken, schuren of zagen? Dan komen de vezels niet zomaar in de lucht. Je kunt het dan gewoon laten zitten. Zorg wel dat je het materiaal niet beschadigt. Twijfel je? Neem dan voor advies contact op met de GGD.
Hechtgebonden asbestmateriaal kan door slijtage en ouderdom verweren. Het materiaal kan dan breekbaar worden en afbrokkelen. Hierdoor kunnen de vezels in de lucht komen. Verweerd asbestmateriaal kan je het beste wel laten weghalen, net als niet-hechtgebonden asbest.
In niet-hechtgebonden asbest zitten de asbestvezels niet goed vast in het materiaal. Voorbeelden hiervan zijn asbestkoord, vloerzeil, pakkingen, asbestboard en spuitasbest. De vezels komen snel in de lucht. Dat kan zelfs gebeuren als je niet boort, breekt, schuurt of zaagt. Het gebeurt bijvoorbeeld als je tegen het materiaal stoot.
Niet-hechtgebonden asbestmateriaal kun je het beste zo snel mogelijk laten weghalen door een asbestverwijderingsbedrijf. Niet alle bedrijven mogen asbest verwijderen. Alleen bedrijven met een asbestcertificaat mogen dat doen.
Hoe weet je of je asbest in huis hebt?
Als er nog asbestmaterialen in je huis zitten, is dat niet altijd een probleem. Maar het is wel belangrijk dat je weet waar het zit en dat je er voorzichtig mee omgaat. Zo voorkom je dat je het onnodig inademt.
Asbest is sinds 1993 verboden. Is je huis voor 1994 gebouwd? Dan kan er in jouw huis nog asbest zitten. Het kan bijvoorbeeld zitten in vloerbedekking, vensterbanken, rioleringsbuizen, schoorsteenkanalen en golfplaten voor het dak. Je kunt niet zomaar zien of het ergens in zit. Maar op sommige plekken in huis heb je meer kans om asbestmateriaal te vinden dan op andere plekken.
Ga je klussen of verbouwen in een huis dat voor 1994 is gebouwd?
Tot 1994 is in allerlei spullen en materialen asbest verwerkt. Bijvoorbeeld in buizen, plafondplaten, kit, vloerzeil en vensterbanken. Doe de asbestcheck van Milieucentraal.
Een bedrijf inschakelen
Wil je laten onderzoeken of je asbest in huis hebt of wil je het laten verwijderen? Dat kun je laten doen door een asbestbedrijf. Er zijn bedrijven die in kaart brengen waar in huis asbestmaterialen zitten: de asbestinventarisatiebedrijven. Er zijn ook bedrijven die het asbest voor je kunnen weghalen en afvoeren: de asbestverwijderingsbedrijven. Het is belangrijk om een gecertificeerd bedrijf in te huren, dan weet je zeker dat het bedrijf veilig en volgens de regels werkt. Ben je huurder? Overleg dan eerst met je verhuurder.
Wat moet je doen als je asbest in huis hebt?
Het ontdekken van asbest in huis kan even schrikken zijn, maar het is belangrijk om kalm te blijven en geen overhaaste beslissingen te nemen. Hieronder geven we tips over wat je wel en vooral niet moet doen als je asbest in huis ontdekt. Zelf proberen om asbestmateriaal te verwijderen kan onnodige gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Schakel daarom liever een professional in om het materiaal te verwijderen.
Als je het materiaal gaat bewerken, komen er altijd asbestvezels vrij. Blijf er dus van af.
Is het materiaal beschadigd? Als je beschadigd asbestmateriaal laat zitten dan komen er makkelijk vezels vrij. Bel daarom een bedrijf om dit weg te halen. Ben je huurder? Bespreek dit dan met je verhuurder.
Heb je niet-hechtgebonden asbest in huis? Ook als het onbeschadigd is kunnen er gemakkelijk veel vezels uit vrijkomen. Deze niet-hechtgebonden materialen kun je het beste direct laten weghalen. Bel een bedrijf om het materiaal weg te laten halen. Ben je huurder? Bespreek het dan met je verhuurder.
Heb je vloerbedekking waarin misschien asbest zit? Laat die vloerbedekking dan door een bedrijf weghalen of leg er nieuwe vloerbedekking overheen. Bedek je de vloerbedekking? Zet duidelijk op de oude vloerbedekking dat er asbest in zit. Is de vloerbedekking beschadigd? Bel dan een bedrijf om de vloerbedekking weg te halen.
Asbest in de bodem
Op sommige plaatsen zit asbest in de bodem. Dat kan gaan om brokken asbestpuin of om losse asbestvezels. Bij een bodemvervuiling met asbest zit het asbest in de grond en komt het niet zomaar in de lucht. Het is daarom meestal geen gevaar. Lees meer over asbest in de bodem.
Heb jij een asbestdak op je schuur?
Voor 1994 werd asbest veelgebruikt als materiaal in daken van schuurtjes en garages. Na 30 jaar is de kans op verwering groot. Weer en wind zorgen er dan voor dat asbestvezels vrijkomen uit de daken. Deze schadelijke vezels komen in de lucht en grond terecht. Het is daarom beter om het dak weg te (laten) halen.
Haal je asbestdak veilig weg
Is jouw huis voor 1994 gebouwd? Check je (schuur)dak op asbest.
Veelgestelde vragen over asbest
Nee, als zoiets een keer gebeurt, word je er niet ziek van. Als het inderdaad asbest was, heb je de vezels maar kort ingeademd. Je moet er wel voor zorgen dat alle materialen met asbest goed zijn opgeruimd. Bel de GGD om te overleggen wat je het beste kunt doen. Ben je huurder? Bespreek dit dan met je verhuurder.
Nee, er zijn geen medische testen waarmee je kunt zien hoeveel vezels je hebt ingeademd. De vezels zijn bijvoorbeeld niet te zien op een röntgenfoto. En de vezels die in je longen terecht komen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein. Lees meer over de kans om kanker te krijgen van asbest.
Golfplaten waar geen asbest inzit, herken je aan de letters NT. Die letters staan op de gecoate kant van de plaat, in de één-na-laatste golf. Staan er geen letters op de plaat? Vraag dan een gecertificeerd asbestbureau om te onderzoeken of er asbest in de platen zit. Of bespreek dit met je verhuurder.
Dat kun je zo niet zien. Asbest komt voor in heel veel verschillende producten en materialen. Op sommige plekken in huis is de kans groter dat je materialen met asbest aantreft. Lees hier hoe je ontdekt of je asbest in huis hebt.
Nee, als je asbest hebt ingeademd dan geeft dat geen directe luchtwegklachten, zoals hoesten. Misschien heb je iets anders ingeademd wat de luchtwegen irriteert, zoals stof of rook. Als de klachten blijven, kun je het beste met je huisarts overleggen.
Als je asbest inslikt dan komen de vezels niet in je longen, maar in je maag. Er zijn geen aanwijzingen dat het inslikken van asbestvezels kanker veroorzaakt.
Nee, jij en het kindje lopen geen extra risico.
Ook interessant
