Wat zijn de risico’s van wonen op vervuilde bodem?
Woon je op vervuilde grond? Dat veroorzaakt bijna nooit risico’s voor je gezondheid. Dat komt omdat je maar weinig binnenkrijgt van stoffen die in de grond zitten. De stoffen uit de grond kun je vooral binnenkrijgen als je:
- grond ‘opeet’. Dat klinkt raar, maar het gebeurt wel. Vooral kinderen steken nog wel eens vieze vingers in hun mond. Ze nemen ook nog wel eens een hapje grond;
- groenten of fruit eet die je op de verontreinigde grond hebt gekweekt;
- vervuilde lucht inademt in je woning. Sommige stoffen kunnen uit de bodem verdampen naar je woning. Dit gebeurt alleen bij zogenaamde vluchtige stoffen, stoffen die bij een lage temperatuur verdampen.
In de praktijk blijkt dat mensen maar weinig stoffen uit de bodem binnenkrijgen. Daardoor is een bodemvervuiling bijna nooit een risico voor je gezondheid.
Wanneer kunnen er wel risico’s zijn?
In sommige gevallen kunnen er wel risico’s zijn voor de gezondheid:
- Lood in de bodem kan risico’s veroorzaken voor jonge kinderen.
- In de buurt van chemische wasserijen zitten soms oplosmiddelen in de grond of in het grondwater. Deze stoffen kunnen verdampen en zo in je woning terecht komen.
- Eet je bijna elke dag groenten en fruit uit je eigen tuin? Dan is het belangrijk dat de grond in die tuin schoon is. Anders kun je te veel van bepaalde stoffen binnenkrijgen.
Wanneer noem je de bodem ‘verontreinigd’?
In grond zitten altijd veel verschillende stoffen. In Nederland hebben we normen die bepalen hoeveel er van elke stof in de grond mag zitten. Is de concentratie van één of meer stoffen hoger dan de norm? Dan noemen we die grond verontreinigd. De normen zijn er om:
- mensen te beschermen
- planten en dieren te beschermen
- te voorkomen dat stoffen zich verder verspreiden in het milieu
Een bodemvervuiling heeft vaak eerder effecten op planten en dieren dan op mensen. Dat is ook wel logisch. Bodemdieren en planten hebben immers veel directer contact met de stoffen in de grond dan mensen. Het komt dan ook vaak voor dat er wel een bodemvervuiling is, maar geen risico voor mensen.
Hoe ontstaat een bodemvervuiling?
Nederland is al een eeuwenlang een drukbevolkt land. Op veel plaatsen zitten daardoor stoffen in de grond die er niet in thuis horen. Vooral op plekken waar bijvoorbeeld fabrieken en tankstations hebben gestaan. Maar ook op plekken waar al heel lang mensen wonen, zoals oude binnensteden of dorpskernen. De mensen strooiden vroeger bijvoorbeeld vaak het as uit de kolenkachel uit in hun tuin. En in sommige oude wijken liggen onder de huizen nog kleine stortplaatsen met huishoudelijk afval. Tegenwoordig ontstaan bodemverontreinigingen vooral door ongelukken bij bedrijven, of door illegale dumping van afval.