Ervaringsverhaal: kinderen en kwik

Rob van Aalsburg is arts Milieu en Gezondheid bij de drie GGD’en in Brabant. De impact van een ongelukje met kwik maakte veel indruk op hem.

Rob Van Aalsburg Arts 2

Zorgeloos spelen bij oma

Een telefoontje van een bezorgde moeder komt binnen bij de GGD. De kinderen hebben bij oma gespeeld en daar is een oud potje kwik omgevallen. De kurk is los geschoten en het kwik ligt op het tapijt. Of dat kwaad kan?

Kwik op kleren

Aan de telefoon probeer ik te achterhalen wat de hoeveelheid kwik is. Kwik is een vloeibaar metaal dat makkelijk verdampt. Kwik kan dus ongemerkt op kleren, vloeren en deuren zitten, maar ook in de lucht. De damp van de kwik is giftig. Ik breng in beeld wie er betrokken is bij het incident. Twee kinderen, een opa, een oma, een meneer die op bezoek was, papa en mama. Ze wonen in drie verschillende huizen.

Oma schrikt van nieuws dat er kwik in huis is

Kwik niet goed opgeruimd

De hoeveelheid kwik baart me zorgen. Dit is een hoeveelheid kwik die ze zelf niet goed kunnen opruimen. Te lang in de damp verkeren, kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Maar helemaal overtuigd van het probleem is oma nog niet. Dus ik schakel het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) in.

Kwikmeting door RIVM

Met meetapparatuur in de hand, bellen we aan bij de woning. Oma voelt zich wat overdonderd. Ik neem haar even apart en leg uit wat we komen doen en waarom. De gezondheid van de mensen en met name de kinderen, daar doen we dit allemaal voor. Mijn voorgevoel klopt. Het digitale meetinstrument geeft het hoogst mogelijke getal aan. De concentratie kwik is erg hoog in het huis van oma. We meten verder, ook bij de kinderen thuis. Ook daar vinden we te hoge concentraties. Overal zit kwik: op kleren, op de vloer, in het tapijt, op de trap, in de wasmachine, noem het maar op.

Het huis niet meer in

Er zit niet anders op dan de huizen te saneren. Leegmaken, schoonmaken of vernietigen. De families kunnen hun huis voorlopig niet meer in. Ik vraag of ze familie hebben waar ze terecht kunnen of anders een hotel. Ik geef mijn mobiele nummer. Bij vragen en zorgen, ik ben er voor jullie. Arts zijn is mensenwerk, aan kantoortijden heb je dan niet veel. In deze periode sta ik nauw in contact met de familie.

Check in het ziekenhuis

Omdat het moeilijk is om een helder beeld te krijgen van de blootstelling en de kans op gezondheidsschade dring ik aan op een check in het ziekenhuis. Ik neem contact op met de huisarts en adviseer een controle van het bloed. ’s Avonds krijg ik een appje.

De ouders maken zich zorgen over hun kinderen. Zij zijn namelijk uren in het huis van oma geweest. Met welke hoeveelheid kwik zijn zij in aanraking geweest? Heeft dit nog invloed op hun gezondheid? Met die onzekerheid hebben ze het moeilijk. Ik geef aan dat we nu al het mogelijke gedaan hebben, en dat het nu afwachten is wat het bloedonderzoek laat zien.

Moeder maakt zich zorgen omdat haar kinderen urenlang met kwik in aanraking zijn geweest.

Kwik in het bloed

Leven met deze onzekerheid lijkt niet te doen. Dagen later komt de uitslag van het bloedonderzoek. Er is kwik aanwezig in het bloed. Confronterend. Gelukkig kan ik de ouders geruststellen, de concentraties zijn laag. Ik verwacht geen nadelige effecten voor hun gezondheid.

Een zucht van verlichting hoor ik bij de moeder als ik het goede nieuws breng. Alle betrokkenen kunnen weer terug naar hun huis en verder met hun leven. Ik heb weken meegeleefd met deze familie. Ze hebben mijn nummer, dus mocht er iets zijn. Ik ben er voor ze.