Loden drinkwaterleidingen
Woon je in een huis dat vóór 1960 gebouwd is? Dan kunnen er nog loden drinkwaterleidingen in je huis zitten. Lood kan slecht zijn voor je gezondheid. Je kunt daarom beter geen water uit de kraan drinken als je loden leidingen hebt. Lees meer over de risico’s van lood.
Loden leidingen in huis? Drink dan liever flessenwater!
Als je nog loden leidingen hebt, dan moet je ze laten vervangen. Zolang de leidingen nog niet zijn vervangen, kun je beter geen kraanwater drinken. Gebruik in plaats daarvan flessenwater. Of gebruik water van een tappunt met veilig water. Dit advies is extra belangrijk voor:
- baby’s die de fles krijgen;
- kinderen tot en met 7 jaar;
- zwangere vrouwen;
- en vrouwen die graag zwanger willen worden.
Als er geen andere mogelijkheid is dan kunnen volwassenen en kinderen van 8 jaar en ouder tijdelijk (niet langer dan een paar maanden) het kraanwater blijven drinken totdat de leidingen zijn vervangen. Spoel de leidingen dan voor ieder gebruik goed door. Maar het is beter om flessenwater te drinken.
Doe de loden leidingen-check
Hoe weet je of je loden drinkwaterleidingen hebt? De eerste check is het bouwjaar van je huis. Als je het bouwjaar van je huis niet weet, kun je dat opzoeken in het Kadaster. Huizen die na 1960 zijn gebouwd hebben geen loden leidingen. Is je huis vóór 1960 gebouwd? Dan kunnen de leidingen nog wel van lood zijn. Controleer dan:
Loden leidingen zijn grijs. Kun je het niet zien omdat de leiding geverfd is? Haal dan met een schuurpapiertje of een klein mesje een beetje verf weg.
Loden leidingen zijn onregelmatig van vorm. Als je eroverheen strijkt voelt de leiding bobbelig aan.
Loden leidingen hebben geen koppelstukjes. De verbindingen tussen de leidingen zijn verdikkingen van de leiding zelf.
Een loden leiding geeft een doffer geluid dan een koperen of ijzeren leiding.
Bekijk de uitleg over loden drinkwaterleidingen in dit filmpje van waterbedrijf Linea.
Meer weten over lood?
Je kunt ook extra lood binnenkrijgen als je nieuwe leidingen hebt of als je op vervuilde grond woont. Of als je een hobby hebt met lood.
Water laten testen op lood
Het is niet altijd goed te zien of je loden drinkwaterleidingen hebt, vooral niet als ze in de muur zitten of geverfd zijn. Twijfel je? Laat dan de loodconcentratie in het water testen. Dat kan bijvoorbeeld via: het Waterlaboratorium, het Water-lab of Aquador. Deze bedrijven gebruiken gecertificeerde laboratoria. Mogelijk kun je via internet ook andere bedrijven vinden. Let er dan op dat het bedrijf een certificaat heeft om lood in drinkwater te testen.
Je kunt ook loodmeetstrips kopen om het loodgehalte in je drinkwater te meten. We weten echter niet hoe betrouwbaar die metingen zijn en daarom raden we het gebruik van loodmeetstrips af.
Loden leidingen vervangen
De drinkwaterleiding bestaat uit een deel buiten de woning (het deel tot de voordeur) en een deel binnen de woning (het deel achter de voordeur). Tot de voordeur zijn drinkwaterbedrijven verantwoordelijk voor het vervangen van loden leidingen. Drinkwaterbedrijven hebben bijna alle loden leidingen tot de voordeur vervangen. Achter de voordeur is de huiseigenaar verantwoordelijk voor het vervangen van loden leidingen. Hoe pak je het aan als je de loden leidingen wilt laten vervangen?
Huur je een woning? Volg dan de volgende stappen:
- Ga bij je verhuurder of het Kadaster na of je woning is gebouwd is vóór 1960.
- Is dat het geval? Check of er loden waterleidingen in je woning aanwezig zijn.
- Weet je het niet zeker, vraag dan de verhuurder een watertest te doen.
- Is de concentratie lood te hoog? Schakel meteen over op water uit flessen.
- Vraag je verhuurder vervolgens schriftelijk of per e-mail om de loden leidingen te vervangen.
Als je verhuurder niet meewerkt
Je kunt proberen om via de Huurcommissie of via de rechter af te dwingen dat je verhuurder de leidingen vervangt. De Huurcommissie ziet het als een ernstig gebrek als er te veel lood in het drinkwater zit. Dan moeten er zichtbare loden leidingen zijn of er moet meer dan 5 microram per liter lood in het water zitten. Vervangt de verhuurder de leidingen niet? Dan kan de Huurcommissie de verhuurder dwingen om minder huur te vragen totdat hij de loden leidingen heeft vervangen.
- Laat een gecertificeerd bedrijf een watertest doen in de appartementen of bedrijfsruimtes.
- Is de concentratie lood te hoog? Schakel meteen over op water uit flessen. Verhuur je de woning? Informeer je huurders en adviseer hen meteen over te stappen op water uit flessen.
- Ben je lid van een Vereniging van Eigenaren (vve)? Overleg dan met de vve over het gezamenlijk laten vervangen van de leidingen. Zit je niet in een vve, dan moet je zelf de loden waterleidingen vervangen.
- Geef (met de vve of alleen) een aannemer opdracht voor een zichtinspectie om te bekijken waar de loden waterleidingen zijn.
- Geef een aannemer opdracht de loden waterleidingen te vervangen.
Is het te duur zijn om alles te vervangen? Zorg dan in ieder geval dat je de leiding richting de keukenkraan vervangt. Water uit de badkamer gebruik je meestal minder om te drinken. De keukenkraan is het belangrijkste tappunt met het hoogste risico voor de gezondheid.
Na het vervangen van de leidingen
Heb je je leidingen laten vervangen? Ook dan moet je nog even oppassen. Van de nieuwe kranen en van de verbindingen in de leidingen kan in het begin nog lood komen. Daarom moet je het water in het begin eerst even laten lopen voordat je het drinkt. Check onze adviezen voor nieuwe kranen en leidingen.
Veelgestelde vragen over loden drinkwaterleidingen
Bij volwassenen die lange tijd water uit loden leidingen drinken, kunnen de nieren minder goed werken of kan de bloeddruk licht stijgen.
De wettelijke norm voor lood in drinkwater is 5 microgram per liter.
Je kunt tijdens de zwangerschap beter geen kraanwater uit loden leidingen drinken. Dat geldt ook als je van plan bent om zwanger te worden. Het lood kan ervoor zorgen dat de baby zich minder goed ontwikkelt. Je kunt in plaats van kraanwater het beste water uit flessen drinken.
Nee, dat is niet schadelijk. Er komt maar heel weinig lood in de moedermelk terecht.
Het kan geen kwaad om bijvoorbeeld groente en fruit af te spoelen met kraanwater uit een loden leiding. Ook als je groenten en aardappelen kookt, kun je dat gewoon in kraanwater doen. Maar dat geldt niet voor producten die veel water opnemen, zoals pasta en rijst. Gebruik voor het koken van pasta en rijst en ook voor het maken van soepen en sauzen liever flessenwater.
Door koken verdwijnt het lood niet uit het water. Er zijn filters te koop om lood uit water te verwijderen. Maar er is geen onafhankelijk onderzoek dat bewijst dat die filters inderdaad het lood uit het water halen of onschadelijk maken. Als het al werkt, zijn filters hooguit een tijdelijke oplossing. Als je ze niet regelmatig vervangt laten ze opnieuw lood door.
Het Nederlandse drinkwater is het gezondste wat je kunt drinken. Het is daarom bijna altijd het beste om gewoon kraanwater te drinken. Dat is goedkoper en beter voor het milieu dan water uit plastic flessen. Alleen als je loden drinkwaterleidingen hebt, is het beter om flessenwater te drinken.
Je kunt proberen om via de Huurcommissie of via de rechter af te dwingen dat je verhuurder de leidingen vervangt. De Huurcommissie ziet het als een ernstig gebrek als er te veel lood in het drinkwater zit. Dan moeten er zichtbare loden leidingen zijn of er moet meer dan 5 microram per liter lood in het water zitten. Vervangt de verhuurder de leidingen niet? Dan kan de Huurcommissie de verhuurder dwingen om minder huur te vragen totdat hij de loden leidingen heeft vervangen.
Het is lastig om aan te geven hoeveel lood jullie precies hebben binnengekregen. De één drinkt meer water dan de ander. Daarnaast kan de hoeveelheid lood in het drinkwater per moment verschillen. Ook als het water getest is op lood kunnen we dit niet goed inschatten. De watertest toont alleen aan óf er loden leidingen aanwezig zijn. Het beste is de loden leidingen te (laten) vervangen.
Ja dat kan, maar de GGD raadt het niet aan. Het advies verandert niet als we weten hoeveel lood in het bloed zit. Het advies is altijd om geen water uit loden leidingen te drinken en de leidingen te (laten) vervangen.
De waterleidingbedrijven in Nederland zijn verantwoordelijk voor de vervanging van de loden leidingen tot aan de watermeter in huis (de watermeter zit meestal vlakbij de voordeur). Bijna al deze leidingen zijn inmiddels vervangen.
Voor de leidingen in huis is de huiseigenaar verantwoordelijk. Ben je zelf huiseigenaar? Schakel dan een loodgieter in voor het vervangen van de leidingen. Huur je een huis? Dan kun je je verhuurder vragen om dit te doen.
