Kun je ziek worden van het geluid van windmolens?
Ja, dat kan. Woon je in de buurt van een windmolen? Dan kan je langdurige hinder hebben van het geluid. Dat geeft stress en is niet goed voor je gezondheid. Er is er veel onrust over ziektes door blootstelling aan laagfrequent geluid en infrasoon geluid (trillingen) van windmolens. Maar uit onderzoek van het RIVM blijkt daarvoor geen bewijs. Meer informatie over geluidhinder door windmolens vind je op de pagina over Windmolens en gezondheid.
Heb je van hogere windmolens meer last dan van lagere windmolens?
Nee, dat hoeft niet. Het geluid van een hogere windmolen hoeft namelijk niet sterker te zijn dan het geluid van een lagere windmolen. Zeker de laatste jaren neemt de geluidsterkte niet meer toe met de hoogte van een windmolen. Maar een hogere windmolen kun je wel van grotere afstand zien. We weten dat het zien van een windmolen zorgt dat je meer hinder ervaart. Daardoor kan het zijn dat je meer hinder hebt van een hogere windmolen.
Heb ik minder last van een windmolen als hij verder van mijn woning af staat?
Dat kan, maar dat hoeft niet. Hoe groter de afstand, hoe minder sterk het geluid. Maar dat betekent niet automatisch dat je minder hinder ervaart. Naast de sterkte van het geluid, spelen namelijk ook veel andere factoren mee. Het maakt bijvoorbeeld veel uit of je de windmolen kunt zien of niet.
Wat is een veilige afstand tussen een windmolen en een woning?
Het is belangrijk dat windmolens op een veilige afstand van woningen komen. Het kan namelijk gebeuren dat een wiek (rotorblad) afbreekt en op de grond terechtkomt. Daarom moeten windmolens aan strenge veiligheidseisen voldoen. En er zijn wettelijke regels voor veilige afstanden tot bijvoorbeeld wegen, transportleidingen en opslagplaatsen voor gevaarlijke stoffen. De kans op een ongeluk is daardoor heel klein.
Nederland heeft geen norm voor de minimale afstand tussen een windmolen en een woning om overlast te voorkomen. Maar een gemeente kan wel een minimale afstand afleiden uit de Nederlandse normen voor geluid en slagschaduw. Die afstand is dan voor elke lokale situatie uit te rekenen. Dat is zinvoller dan een vaste afstandsnorm. Sommige andere landen hebben wel regels voor een minimale afstand, bijvoorbeeld 1,5 of 2 kilometer.
Kan geluid van windmolens ook bij kinderen hinder en gezondheidsklachten veroorzaken?
Dat weten we niet. Er is nog geen onderzoek gedaan naar de gevolgen van geluid van windmolens op de gezondheid van kinderen. Wel weten we dat kinderen die ernstige geluidhinder hebben van vliegtuigen en verkeer, minder goed leren op school. Maar we weten niet of geluidhinder van windmolens vergelijkbare effecten kan veroorzaken.
Zijn er normen voor geluid van windmolens? En beschermen die normen tegen geluidhinder?
Ja, er zijn wettelijke normen voor het geluid van windmolens. Die normen geven aan hoe sterk het geluid gemiddeld over een jaar mag zijn. Daarbij gaat het om de sterkte van het geluid op de gevel van woningen dichtbij een windmolen. Dat mag maximaal 47 decibel Lden zijn. Lden is een maat voor het gemiddelde geluid over een etmaal. Die maat telt het geluid ’s avonds en ’s nachts zwaarder mee dan het geluid overdag, omdat het geluid dan hinderlijker is. Je kunt Lden dus niet rechtstreeks meten.
Het geluid ’s nachts mag maximaal 41 decibel Lnight zijn. Lnight is een maat voor de geluidsterkte in de nacht, gemiddeld over een heel jaar. Tijdens dat jaar kan de geluidsterkte ’s nachts regelmatig boven en onder de waarde van 41 decibel komen.
Deze normen zijn niet voldoende om omwonenden helemaal te beschermen tegen hinder. De overheid accepteert namelijk dat een klein deel van de omwonenden ernstige hinder heeft. Bij het vaststellen van de norm kijkt de overheid niet alleen naar gezondheid. Ze weegt ook de maatschappelijke voordelen mee. Dat gebeurt net zo bij het vaststellen van geluidsnormen voor verkeer, bedrijven en vliegtuigen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een lagere norm voorgesteld. De WHO-advieswaarde is 45 decibel Lden gemiddeld over een jaar. De WHO heeft geen aparte advieswaarde voor alleen de nacht voorgesteld. Daarvoor is er te weinig onderzoek naar gevolgen van nachtelijk windmolengeluid op gezondheid.
De GGD adviseert om te streven naar een zo laag mogelijke geluidsterkte en om in ieder geval onder de WHO-advieswaarde te blijven. Ook bij die advieswaarde heeft nog steeds een klein deel van de omwonenden ernstige hinder. Binnenshuis is dat ongeveer 5% van de omwonenden en buitenshuis 10%.
Is er ook een norm voor slagschaduw?
Ja, die is er. Een windturbine mag niet meer dan 17 dagen per jaar slagschaduw veroorzaken op je huis. Op zo’n dag mag dat niet langer dan 20 minuten duren.
Zijn windmolens een belangrijke bron van laagfrequent geluid?
Windmolens veroorzaken laagfrequent geluid. De sterkte van laagfrequent geluid van windmolens is vergelijkbaar met dat van andere bronnen, zoals verkeer. Het laagfrequente geluid van windmolens is dus niet hinderlijker dan dat van andere bronnen.
Kunnen windmolens elektromagnetische velden veroorzaken?
Ja, windmolens kunnen elektromagnetische velden veroorzaken, vooral rond de kabels. De stroom die de molen opwekt gaat via kabels naar het hoogspanningsnet. Rond die kabels komen elektromagnetische velden voor, ook als ze onder de grond liggen. Elektromagnetische velden kunnen gezondheidsrisico’s veroorzaken. Meer informatie daarover vind je op de pagina Hoogspanningslijnen en trafohuisjes en gezondheid.
We verwachten niet dat de elektromagnetische velden rond kabels bij windmolens risico’s voor omwonenden kunnen veroorzaken. De afstand tussen de kabels en woningen is daarvoor te groot. Meer informatie vind je in het memo Elektromagnetische velden van windturbines van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden.