Blootstelling van kinderen voorkomen
Het is het beste als kinderen tot 15 jaar niet langdurig verblijven op een plek met een sterk ELF-veld. Dat betekent plekken met een veldsterkte van meer dan 0,4 microtesla. Dat is het advies van GGD-en en de Gezondheidsraad. Dit advies geldt niet alleen voor hoogspanningslijnen, maar ook voor trafohuisjes en ondergrondse kabels.
Langdurig betekent dat kinderen minstens een jaar een groot deel (ongeveer 14 tot 18 uur) per dag op die plek zijn. In de praktijk gaat het dus vooral om de eigen woning van kinderen.
Hoe ver van een hoogspanningslijn is het veld lager dan 0,4 microtesla?
Het gebied rond een hoogspanningslijn waar het magneetveld sterker is dan 0,4 microtesla noemen we de magneetveldzone. De breedte van deze zone hangt af van:
- de hoeveelheid stroom die door de draden gaat
- de onderlinge afstand tussen de draden
- en de volgorde waarin de draden aan de mast hangen.
De breedte van de magneetveldzone verschilt dus per hoogspanningslijn. Op de website van het RIVM vind je een kaart die voor elke bovengrondse hoogspanningslijn aangeeft hoe breed de magneetveldzone ongeveer is. Meer informatie over de magneetveldzone vind je op de website van het kennisplatform elektromagnetische velden.
De sterkte van het magneetveld neemt af met de afstand. Het gebied waar het magneetveld sterker is dan 0,4 microtesla (gemiddeld over een heel jaar) noemen we de magneetveldzone. Bron: Kennisplatform Elektromagnetische velden.
Hoe ver van een ondergrondse hoogspanningslijn is het veld lager dan 0,4 microtesla?
Het gebied waarin de veldsterkte hoger is dan 0,4 microtesla is bij ondergrondse lijnen veel smaller dan bij bovengrondse lijnen. Bij ondergrondse hoogspanningslijnen gaat het om ongeveer 5 tot 15 meter aan weerszijden van de lijn.
Hoe ver van een trafohuisje is het veld lager dan 0,4 microtesla?
Meestal is het ELF-veld aan één kant van het transformatorhuisje hoger dan aan de andere drie kanten. Aan de kant met het sterkste veld is het magneetveld veelal binnen anderhalf tot vier meter van de muur zwakker dan 0,4 microtesla.
Wat kun je verder doen om blootstelling te voorkomen?
Het is nog niet helemaal zeker dat ELF-velden een risico zijn voor kinderen. Verder onderzoek zal dat moeten uitwijzen. Maar uit voorzorg kun je de volgende dingen doen:
- Ga je een huis kopen of huren? Check dan of er een hoogspanningslijn of transformatorhuisje in de buurt is. Dit is niet altijd makkelijk op kaarten te controleren. Ga dus zelf kijken of vraag het na bij de makelaar. Het is goed om van te voren na te denken of je er bezwaar tegen hebt om dichtbij een hoogspanningslijn of transformatorhuisje te wonen. Dat hoeft zeker niet voor iedereen een probleem te zijn.
- Woon je dichtbij een hoogspanningslijn of transformatorhuisje? Meet dan eventueel de afstand en kijk of jouw woning in de magneetveldzone valt. Kom je er niet uit? Neem dan contact op met je GGD. Verplaats als dat kan de slaapkamers van de kinderen naar de kant van het huis die verder weg ligt. Of verplaats het kinderbed naar de muur die verder weg ligt. Er zijn geen middelen om je af te schermen tegen ELF-velden.
- Woon je onder een hoogspanningslijn en maak je je veel zorgen? Soms kun je je laten uitkopen. Meer informatie hierover vind je hier.
- Ook elektrische apparaten in huis veroorzaken ELF-velden, maar die zijn doorgaans zwak. Bovendien ben je er meestal niet zo lang dichtbij. Wil je toch je blootstelling verminderen? Vergroot dan de afstand tot apparaten waar je lang dicht bij bent, zoals je wekkerradio. En haal de stekker uit het stopcontact als je een apparaat een tijdje niet gebruikt. Het apparaat geeft dan geen elektrisch en geen magnetisch veld.
Wat doet de overheid?
Vanaf 2005 geldt in Nederland het voorzorgbeleid. Dat betekent dat de rijksoverheid niet wil dat er nieuwe hoogspanningslijnen komen dichtbij woningen, scholen en kinderdagverblijven. Andersom is het ook niet de bedoeling om in de buurt van hoogspanningslijnen nieuwe woningen, scholen en kinderdagverblijven te bouwen. Gemeenten en provincies mogen afwijken van het voorzorgsbeleid, maar ze moeten dan wel uitleggen waarom ze dat doen.
Wil je meer weten over de risico’s van hoogspanningslijnen, trafohuisjes en ondergrondse kabels voor kinderen? Lees dan de pagina Hoogspanningslijnen en gezondheid.