Ik wil graag een huis kopen vlakbij een hoogspanningslijn. Is dat verstandig?
Dat hangt in de eerste plaats af van je gezinssituatie. Ligt de nieuwe woning in de magneetveldzone van een hoogspanningslijn en heb je (jonge) kinderen? Of ben je van plan om een gezin te stichten? Dan is het belangrijk om goed na te denken over of je dicht bij een hoogspanningslijn wilt wonen. Er zijn immers aanwijzingen dat kinderen die dicht bij een hoogspanningslijn wonen meer kans hebben om leukemie te krijgen. De GGD adviseert daarom om kinderen niet te laten wonen binnen de magneetveldzone van een hoogspanningslijn. Aan de andere kant is de kans dat een kind leukemie krijgt heel erg klein. Oók als het onder een hoogspanningslijn woont. Daarnaast zijn er natuurlijk nog een heleboel andere factoren die meespelen bij de keuze voor een huis. (Toekomstige) ouders moeten zelf afwegen hoe zwaar dit risico voor hun weegt.
De school/het kinderdagverblijf van mijn kind ligt dichtbij een hoogspanningslijn. Kan ik beter een andere locatie kiezen?
Die vraag is niet zo makkelijk met ja of nee te beantwoorden. Voor scholen en kinderdagverblijven geldt dat kinderen er veel minder tijd per dag verblijven dan thuis. Terwijl de onderzoeken hebben gekeken naar ‘wonen’ in de buurt van een hoogspanningslijn. En dus naar een behoorlijke lange blootstelling elke dag. Het zou kunnen dat het risico kleiner of helemaal afwezig is bij een kortere blootstelling. Bovendien komt het bij scholen of kinderdagverblijven voor dat slechts een deel van het gebouw binnen de magneetzone ligt. Kinderen zijn dan mogelijk niet de hele tijd in de magneetzone.
Overstappen naar een andere locatie kan ook nadelen of risico’s met zich meebrengen. Bijvoorbeeld het oversteken van een drukke weg. Het is dan ook het beste dat ouders kijken naar hun eigen situatie en afwegen wat de beste keuze is.
Hoe kom ik erachter of mijn huis binnen de magneetveldzone van een hoogspanningslijn ligt?
Op de website van het RIVM vind je een kaart die voor elke bovengrondse hoogspanningslijn aangeeft hoe breed de magneetveldzone ongeveer is. Kom je er niet uit? Neem dan contact op met je GGD.
Hoe weet ik waar ondergrondse kabels liggen?
Bij het Kadaster kun je een CLIK-oriëntatieverzoek doen. Je kunt dan precies zien waar ondergrondse elektriciteitskabels liggen. Hieraan zijn wel (beperkte) kosten verbonden.
Er staat een transformatorhuisje vlak naast mijn huis. Mag dat zomaar?
Ja, dat mag. Er zijn geen regels die verbieden dat transformatorhuisjes dichtbij huizen staan. Er zijn ook geen wettelijke eisen aan de sterkte van het magneetveld rond transformatorhuisjes. Een eigenaar of beheerder is dus niet verplicht om maatregelen te nemen. Ook niet als een woning in een magneetveld ligt dat sterker is dan 0,4 microtesla.
In de praktijk zien we dat het ELF-veld rond transformatorhuisjes heel snel afneemt. Meestal is het extreem laagfrequente veld aan één kant van het transformatorhuisje hoger dan aan de andere drie kanten. Aan de kant met het sterkste veld is het ELF-veld binnen anderhalf tot vier meter van de muur zwakker dan 0,4 microtesla.
De GGD adviseert om langdurige blootstelling van kinderen aan ELF-velden sterker dan 0,4 microtesla te voorkomen. Er zijn gemeenten die het GGD-advies toepassen en geen transformatorhuisjes direct naast woningen toestaan.
Er staat een transformatorhuisje tegen mijn huis aan, waar kunnen we op letten bij de indeling/het verblijf in ons huis?
Tegen de muur van een woning die grenst aan een transformatorruimte kan de sterkte van het magneetveld hoger zijn dan 0,4 microtesla. In de meeste gevallen is de sterkte van het magneetveld op meer dan 4 meter afstand in ieder geval lager dan 0,4 microtesla. Je kunt er dus voor kiezen om de kinderslaapkamer niet dicht bij het transformatorhuisje te maken. Is dat niet mogelijk? Dan kun je het bed zo ver mogelijk van het transformatorhuisje zetten.
Er is een speeltuintje recht onder een hoogspanningslijn. Is dat veilig voor mijn kind?
Kinderen zijn meestal maar kort in een speeltuintje, zelfs als ze er dagelijks spelen. Er is daarom geen reden om af te raden dat kinderen in zo’n speeltuintje spelen.
Ik zie steeds vaker hoogspanningslijnen met andere masten. Waarom worden die nieuwe masten gebruikt?
Die nieuwe masten heten Wintrack-masten. De magneetveldzone van Wintrack-masten is smaller dan bij de traditionele Donau-masten. Hoe smaller de magneetveldzone, hoe makkelijker het is om een tracé te vinden in dichtbevolkte gebieden. Daarom gebruikt de beheerder van het hoogspanningsnet, TenneT, voor nieuwe hoogspanningslijnen tegenwoordig deze nieuwe masten.
