Teken

Wat is een teek?

Een teek lijkt op een plat spinnetje. Teken zitten in bossen, duinen, heidegebieden, weilanden, parken en tuinen. Meestal in de buurt van bomen of struiken, in hoog gras of tussen dode bladeren. Teken bijten zich vast in je huid. De meeste mensen worden gebeten tussen maart en oktober.

Een teek loopt op de huid en is nog niet volgezogen

Wat zijn de risico’s van een tekenbeet?

In Nederland kunnen teken de ziekte van Lyme en tekenencefalitis overbrengen.

Sommige teken zijn besmet met een bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Als je een teek binnen 24 uur weghaalt, is er bijna geen kans op de ziekte van Lyme. In Nederland draagt ongeveer één op de vijf teken de Lymebacterie bij zich. Maar dat is een gemiddelde, het kan in jouw woonomgeving dus ook hoger of juist lager zijn.

De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder je medicijnen krijgt, hoe groter de kans dat je weer helemaal beter wordt.

Tekenencefalitis is een ziekte met koorts en hersenvliesontsteking of hersenontsteking. Deze ziekte krijg je door een beet van een teek die het TBE-virus bij zich heeft. In sommige landen komt dat virus bij teken veel voor. In Nederland kwam tekenencefalitis tot enkele jaren geleden niet voor. Maar in het voorjaar van 2016 vond het RIVM bij een test twee Nederlandse teken die het virus bij zich hadden. De andere 1400 onderzochte teken hadden het virus niet. De kans dat je in Nederland te maken krijgt met een teek met de ziekte is dus erg klein.

Hoe haal je een teek weg?

Hoe korter de teek op je lichaam zit, hoe kleiner de kans dat hij de ziekte van Lyme overbrengt. Haal de teek dus zo snel mogelijk weg. Volg de volgende stappen:

Gebruik geen alcohol, jodium, zeep, olie of andere middelen voordat je de teek verwijdert.

Neem een puntig pincet waarmee je de teek goed bij de kop kunt vastpakken. Er zijn ook tekentangen te koop bijvoorbeeld bij de drogist of apotheek. Gebruik ze volgens de gebruiksaanwijzing.

Pak de teek zo dicht mogelijk op de huid bij de kop beet en trek hem er langzaam uit. Als er een stukje van de kop van de teek in de huid achterblijft, is dat niet erg. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter.

Ontsmet het wondje (nadat je de teek hebt verwijderd) met 70% alcohol of jodium. Als je dat niet hebt, gebruik dan water en zeep.

Noteer in je agenda:

  • de datum van de tekenbeet
  • de streek en het land waar je op dat moment was
  • de plek van je lichaam waar de teek zat

Let de eerste 3 maanden goed op of je op de plek van de tekenbeet een rode vlek krijgt.

Volgezogen teek

Wanneer moet je naar de huisarts?

Heb je een tekenbeet (gehad)? Neem contact op met de huisarts:

  • Als het niet lukt de teek te verwijderen.
  • Als de teek misschien langer dan 24 uur in je huid heeft gezeten.
  • Als je na een paar dagen tot weken een rode vlek of rode ring op je huid ziet, op de plek waar de teek zat.
  • Als je na een paar dagen tot maanden griepachtige klachten krijgt: koorts, spierpijn of pijn aan je gewrichten.

Krijg je een klein, rood plekje op de plek van de beet? Daar hoef je je zich geen zorgen om te maken. Dat is een normale reactie van je huid op de beet.

Tekenbeten voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen. Zo maak je de kans dat je een tekenbeet krijgt zo klein mogelijk:

  • Blijf op de paden. Loop niet in dichte struiken of hoog gras.
  • Draag een broek met lange pijpen en een t-shirt met lange mouwen. Stop je broek in je sokken.
  • Als je blote benen en armen hebt, smeer ze dan in met een insectenwerend middel zoals DEET of Icaridin (lees de aanwijzing op de verpakking).

Check voordat je op pad gaat op de website www.tekenradar.nl hoe actief teken zijn. Maar ook bij een lage activiteit is er een kans op een tekenbeet. Daarom geldt altijd: ‘na een bezoek aan het groen, een tekencheck doen!’.

Doe de tekencheck!

Controleer jezelf en je kinderen op teken als je in het groen bent geweest. Teken houden van een warme, vochtige omgeving. Check daarom altijd:

  • achter je oren
  • rond de haargrens in de nek
  • langs de randen van je ondergoed
  • in je liezen
  • in je oksels
  • in je bilspleet
  • in je knieholtes

Veelgestelde vragen over teken

Teken zijn er het hele jaar door. Zodra de temperatuur boven de 5 tot 10 °C komt, kunnen ze actief worden. De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart tot en met oktober.

Nee, er is nog geen vaccin tegen de ziekte van Lyme.

Er is een vaccin tegen tekenencefalitis. Vaccineren is alleen zinvol voor mensen die vaak in natuur zijn in landen waar de ziekte veel voorkomt. In Nederland komt de ziekte zo weinig voor dat het niet zinvol is om je te laten vaccineren.

Nee, bij elke nieuwe tekenbeet heb je opnieuw kans op de ziekte van Lyme.

Ja, dat kan. Niet alle mensen die de ziekte van Lyme hebben, hebben eerst een rode ring gezien. En maar één op de drie mensen met de ziekte van Lyme, kan zich herinneren dat hij door een teek is gebeten.

Kinderen spelen meer in het groen en gaan bij wandelingen vaak van de paden af. Daardoor lopen ze een grotere kans op een tekenbeet. Bij kinderen komen tekenbeten ook vaak voor achter de oren en rond de haargrens in de nek. Controleer bij kinderen goed op die plaatsen.

Ook interessant

De brandharen van eikenprocessierups veroorzaken jeuk en huiduitslag.
Informatie over eikenprocessierupsen
Als de temperatuur lang boven de 25°C blijft kun je gezondheidsklachten krijgen door de hitte.
Informatie over gezondheidsklachten door hitte